Fıtık, karın içindeki (bağırsaklar gibi) bir organın, karın duvarından dışarı çıkmasıdır. Fıtığın bulunduğu yerde yumuşak bir kitle ele gelir. Kasık bölgesinde ortaya çıkan fıtığa kasık fıtığı denir. Anne rahmindeyken bebeklerin yumurtalıkları (erkekte testis, kızda over) karın içinde böbreklere yakın yerleşmektedir. Bebek gelişimiyle birlikte yumurtalıklar kasık bölgesine doğru iner. Erkek yumurtalığı torbaya (skrotum) inerken beraberinde periton denilen karın içini kaplayan zardan bir keseyi kasık kanalına doğru sürükler. Kanal bu şekilde kapanamaz ve içinde bulunan kese fıtık oluşumuna yol açar. Kızlarda ise aynı kanaldan rahim bağları geçer. Benzer mekanizmayla kasık kanalında zardan bir kese oluşur. Sonuçta; doğumda var olan bu kese çok ince olduğundan fark edilmeyebilir. Ancak içine bağırsaklar gibi bir organ girdiğinde aile ve doktor tarafından fark edilir. Bazen bu kese içine sadece su girer, bu duruma “fıtık benzeri su toplaması” (hidrosel) adı verilir.

Erkek çocuklarda daha yaygındır

Kasık fıtığına %80-90 gibi bir oranda erkek çocuklarında rastlanmaktadır. Kasık fıtığı tek tarafta olabileceği gibi %10 gibi bir oranda her iki tarafta da saptanabilmektedir. Prematüre bebeklerde görülme sıklığı normal kilolu bebeklere göre üç kat daha fazladır. Genellikle ilk 6 ay içerisinde ortaya çıkabilir. Sonraki yaşlarda da ortaya çıkması mümkündür.

Çocuklarda görülen kasık fıtığının yetişkinlerdeki gibi zorlanmayla ilgisi yoktur, genetik faktörler rol oynar. Kasık fıtığı, kasıkta ya da torbada çocuk ağlayıp kendini zorladığı sırada bir şişlikle kendini gösterir. Geç müdahale edildiğinde ciddi sorunlara neden olabilen bebeklerdeki kasık fıtığı rahatsızlığı, doğru teşhis ve tedaviyle tamamen ortadan kalkabiliyor.

Nasıl tedavi edilir?

Kasık fıtığı, karın içi organlarının sıkışarak boğulması riskini engellemek için, mümkün olan en kısa sürede cerrahi teknikler ile tedavi edilmelidir. Prematüre bebeklerde anestezinin risk taşıma olasılığı nedeniyle bir iki ay beklenebilir. Ameliyat genel anestezi altında yapılır. Kasık bölgesinde çok küçük bir kesi yapılır, fıtık kesesi onarıldıktan sonra cilt kesisi eriyen dikişlerle kapatılır. Kesinin üstü küçük bir pansumanla kapatılır. İşlem sırasında ameliyat bölgesine uzun etkili uyuşturucular kullanıldığı için ameliyat sonrası ağrı kontrol altındadır.

Ameliyatın ardından prematüre ve yenidoğan bebekler dışında ameliyattan kısa süre sonra çocuklara sulu gıda başlanır ve evlerine gönderilir. Genellikle aktivite kısıtlamasına gerek yoktur. Daha büyük çocuklarda ağır spor aktivitelerinden kaçınma önerilir. Ameliyat bölgesinde ve torbada işleme bağlı şişlikler olabilir, normalde bu şişlikler 1-2 ay içinde yavaşça kaybolur. Bazı bağ dokusu gibi hastalık gruplarında ve prematürelerde tekrarlama görülebilir. Tek taraflı kasık fıtığında karşı tarafta sonradan fıtık çıkabilir. Özellikle sol tarafta kasık fıtığı varsa sağ tarafta çok yüksek oranda fıtık ortaya çıkabilir. Bu durumda yeniden ameliyat zorunludur. Uzun süre izlemde hem görsel hem de işlevsel olarak herhangi bir sorun ortaya çıkmamaktadır.



Prof. Dr. Feryal Gün Soysal