Atopi kelimesinin anlamı genetik olarak alerjik hastalıklara yatkınlıktır. Bu hastalığa maruz kalan insanların ailelerinde alerjik bireylerin fazlalığı dikkat çekmektedir. Atopik dermatit, genellikle çocuklarda çok yaygın görülmektedir.

Atopik dermatit (alerjik egzama) nedir?

Alerjik egzama, dünya nüfusunun çok büyük bir kısmını etkileyen genellikle kalıcı ve yaygın bir deri hastalığıdır. Saman nezlesi, astım ve kronik dermatit ile ilişkilendirilen atopik dermatit, alerjik bir duyarlılık türüdür. Bu hastalığın genetik bir bileşeni vardır ve bu hastalıktan etkilenen ailelerde görülme olasılığı çok daha fazladır.

Cildin aşırı kaşınmasına ve iltihaplanması neden olan atopik dermatit; şişmeye, kızarıklığa, kabarcık oluşumuna, kabuklanma ve çatlamaya da neden olmaktadır. Aynı zamanda cilt kuruluğu yaşayan hastaların büyük bir kısmında atopik dermatit görülmektedir.

Bireyin yaşı fark etmeksizin ortaya çıkabilen bu hastalık, çoğu zaman çocukları ve bebekleri etkiler. Genellikle bebeklerde bir yaşını doldurmadan kendini gösterir. Bazı zamanlarda yetişkinliğe geçişlerde tekrarlayabilir ya da bu dönemde atopik dermatit ilk defa ortaya çıkabilir. Genel olarak kronik bir rahatsızlıktır fakat bazı çocuklarda yaş ilerledikçe iyileşme görülebilir ve tamamen geçebilir.

Yapılan araştırmalar ülkemizde 6 ve 13 yaş arasındaki çocuklarda atopik dermatitin %4,3; 10 ve 11 yaşlarındaki çocuklarda ise %8,1 oranında rastlandığını belirtmiştir. Aynı zamanda kız çocuklarda erkek çocuklara göre daha çok görülmektedir. Hijyenik olmayan ortamlarda büyüyen, çeşitli enfeksiyon hastalıkları ve alerjenler ile iç içe olan çocukların, daha steril ortamlarda büyüyen çocuklara göre egzama daha az rastlanılmıştır. Çocukların küçüklükten itibaren geçirdikleri hastalıklar ile geliştirdikleri bağışıklık olarak tanımlanabilir.

Atopik dermatit (alerjik Egzama) belirtileri nelerdir?

Atopik dermatitin nedeninin kesin olarak bilinmemesiyle beraber çevresel ve genetik faktörlerin bir kombinasyonundan sonuçlandığı düşünülmektedir. Bağışıklık sistemini tetikleyen vücudun dışından ya da içinden bir madde aşırı reaksiyona girerek iltihap oluşmasına neden olur. Derinin kuru, kaşıntılı ve kırmızı olmasına sebep olan şey iltihaptır.

Ayrıca yapılan araştırmalar egzama olan bazı hastaların, filaggrin oluşturmakla görevli genlerin mutasyona uğradıklarını belirtmiştir. İnsan vücudunda derinin en üst tabakasında koruyucu ve sağlıklı bir bariyer oluşturmasına filaggrin proteini yardım eder. Derinin güçlü bir korumaya sahip olması için yeterli miktarda filaggrin gereklidir. Aksi halde deride yeterince nem tutulamaz, virüs ve bakteriler için savunmasız hale gelir. Bu sebeple alerjik egzama olan pek çok insanın enfeksiyonlara yatkın ve çok kuru bir cildi vardır.

Alerjik egzamanın ebeveynlerde rastlanması halinde çocuklarda da başlama olasılığının yüksek olduğu bilinmektedir. Fakat kesin olarak bunun sebebi henüz kanıtlanmamıştır. Atopik egzama görülen ebeveynlerde saman nezlesi ve astım var ise çocuklarda bu gibi hastalıkların görülme ihtimali %50'dir. Eğer ebeveynlerin ikisinde de bu hastalıklardan birisi varsa çocuklarda görülme oranı daha da artar. Dünyadaki insanların büyük bir kısmı yaşamlarının bir döneminde alerjik egzamadan etkilenir. Gelişmiş ve kentsel alanlarda bu durum çok daha yüksektir.

Atopik dermatit hastaları ne yememeli?

Alerjik egzamalı hastaların derilerinin mikroplara karşı savunma özellikleri normalden daha azdır. Ciltte bulunan normal mikroplar bu hastalarda ne yazık ki enfeksiyona sebep olur. Bu enfeksiyonlar egzamanın şiddetini artırırken yapılan tedaviyi de olumsuz etkileyebilir.

Alerjik egzamalı çocukların yarısından çoğunda besin alerjisi görülebilir. Mutlaka bu hastalar immünoloji ve alerji uzmanı tarafından besin alerjisi yönünden değerlendirilmelidir. Sıklıkla besin alerjisine sebep olan besinler şu şekildedir:

Buğday

İnek sütü

Yumurta

Yer fıstığı

Kuruyemişler (fındık, fıstık vb.)

Kabuklu deniz ürünleri

Balık

Aynı zamanda polenler, evcil hayvanlar ve ev tozu akarları da atopik dermatit görülen kişilerde alerjiye sebep olabilir.