İlk ve Acil Yardım Uzmanı Öğr. Gör. Özlem Karagöl, travmaların 18 yaş altında genç ve çocuklarda en sık rastlanan ölüm nedeni olduğunu söyleyerek, 5 yaş altındaki çocuklarda ölme nedenleri ya da travmaya maruz kalma nedenleri motor kas sinir sisteminin yeteri kadar gelişmemiş olması olduğuna dikkat çekti. Karagöl, evde travmaya neden olacak kazaların başında ailelerin küçük oyuncak almasının, çocukların meraklı olmasının ve her şeyi ağzına götürmesinin, yedikleri yiyecekleri çiğnemeden yutmaları gibi nedenlerin tıkanmaya neden olabileceğini belirtti.

Öğr. Gör. Özlem Karagöl, yaşanan travmada tıkanmanın tam ya da kısmi travma olduğunun ayırt edilmesi gerektiğini belirterek, “Solunum yollarının tıkanmasını öncelikle tanımamız gerekiyor. Bütün ailelerin ve toplumun bunu tanıması lazım” diyerek önemli uyarılarda bulundu.

YAPILMASI GEREKENLER

İkisinin birbirinden farklı tedavi yöntemleri olduğunu belirten Öğr. Gör. Özlem Karagöl, ilk yardımda kısmi tıkanma olan bir çocuğa kesinlikle tam tıkanma müdahalesi yapılmaması gerektiğini vurguladı. Her iki duruma da açıklık getiren Karagöl, yapılması gerekenler konusunda açıklamalarda bulundu.

'ÖKSÜRÜYOR VEYA AĞLAYABİLİYORSA KISMİ TIKANMA'

Karagöl, “Çocuk, ağzına yabancı bir cisim aldı. Solunum yolu tıkandı ve çocuk nefes almakta zorluk çekiyor ve öksürmeye başlıyor. Ancak öksürürken çocukla iletişim halindeyseniz, çocuğun öksürme ve ağlama sesini duyuyorsanız bu kısmi tıkanmadır. Bu durumda çocuğu alıp omzunuzun üstüne koyup gazını çıkarır gibi sadece çocuğun öksürmesine yardımcı olmanız lazım. Çocuk öksürüp ağlamaya devam ettikten sonra çocuğun boğazına bakmamız gerekiyor. Çocuğun boğazındaki yabancı cismin çıkıp çıkmadığına bakılmalı ve çıkıncaya kadar işleme devam etmemiz lazım" diye konuştu.

'MORARMAYA BAŞLAMIŞ VE SESİ ÇIKAMIYORSA TAM TIKANMA'

Özlem Karagöl, tam tıkanmada ise çocuğun tamamen nefesinin kesilmesi ve morarmaya başlaması durumu olduğunu vurguladı. Tam tıkanmadaki müdahalenin çok farklı olduğuna işaret eden Karagöl, “Tam tıkanmada çocuk 1 yaşından küçükse, yüz üstü elimizin üstüne yatırıp, elimizin ayası ile 5 kere sırtına vurmamız gerekiyor. 5 kere sırtına vurduktan sonra çocuğu tekrar diğer tarafa çevirip ağzında yabancı cisim olup olmadığını kontrol etmemiz gerekiyor. Çıkmadıysa iki parmağımızla çocuğun karnına 5 kere baskı yapmamız gerekiyor. Bunu çocuk yabancı cismi çıkarana kadar tekrar etmemiz gerekiyor” diyerek açıklık getirdi.

Çocuğun 1 yaşından büyük olması durumunda da sırttaki iki kürek kemiği arasına elin topuk kısmıyla süpürür tarzda 5 kere vurulması gerektiğine söyledi. Karagöl, ağız içi kontrolünün yapılmasından sonra yabancı cisim çıkmadıysa çocuğun arkasına geçip göbek deliğinin üstüne, karın bölgesine 5 kere bası uygulanması gerektiğini hatırlattı ve “Bu sıralamayı 5 sırta vurma, ağız içi kontrolü, 5 heimlich (karına bası) manevrası ve tekrar ağız içi kontrolü şeklinde devam ettiriyoruz” dedi.

'EN ÖNEMLİSİ SAKİN KALMAK'

Özellikle bu tip durumlarda ailelerin panik yapmaması gerektiğine dikkat çeken Özlem Karagöl, “Panik yapmamak gerekiyor. Bu işin temel kuralı sakin olmak. Tıkanıklık sonucunda öksüren kişiye su gibi içecekler içirmek ya da ağza yiyecek vermek tıkanıklığı arttıracağından kesinlikle yapılmaması gerekir” diye ekledi.