Uyku apnesi nedir?

Uyku apnesi, solunumun uyku esnasında en az 10 saniye boyunca durması durumudur. Tıkayıcı (obstrüktif), santral (merkezi sinir sistemi kaynaklı) ve mikst (karma) tipleri olmakla birlikte genellikle karşımıza tıkayıcı (obstrüktif) uyku apnesi şeklinde çıkmaktadır. Oldukça yaygın fakat sıklıkla gözden kaçan ve tedavi edilmediğinde ciddi sonuçlar doğurabilecek bir uyku bozukluğudur.

Uyku apnesi nasıl anlaşılır?

Tıkayıcı uyku apnesi genellikle şiddetli horlama, uyku esnasında başkasının şahit olduğu solunum durması atakları, gece sık uyanma, terleme, sık idrara çıkma, sabahları baş ağrısı, ağız kuruluğu, dinlenmemiş olarak kalkma, gün içinde uykululuk hali, dikkat ve konsantrasyon bozukluğu, unutkanlık, sinirlilik gibi şikayetlerle kendini gösterir. Tipik olarak hasta ve hasta yakını tarafından yüksek sesle horlamayı takip eden 15-30 saniye süreli sessiz apne dönemi sonrasında, nefes açlığı ile uyanma veya şiddetli horlamanın tekrar başlaması şeklinde tarif edilir.

Bu kişiler risk altında!

Erkek cinsiyette ve postmenapozal kadınlarda, aşırı kilolularda, kalın bir boyun veya dar hava yollarına sahip olanlarda, sakinleştirici, uyku yapıcı ilaç, alkol ve sigara kullananlarda, yapısal beyin hasarı bulunanlarda (santral apne için) görülme riski daha yüksektir.

Tanısı nasıl konur?

Tanısı, öykü, fizik muayene ve polisomnografi dediğimiz uyku testi sonuçlarına dayanarak konulur. Ayrıca hava yolu açıklığının değerlendirilmesi için KBB muayenesi yapılır.

Tedavisi mümkün

Uyku apnesi polisomnografi sonucuna göre hafif, orta ve şiddetli olarak derecelendirilir ve tedavisi buna göre planlanır. Hafif uyku apnesi durumunda kilo verilmesi, alkol, sigara ve apne tetikleyici ilaçların bırakılması; pozisyonel uyku apnesi durumunda, sırtüstü yatmaktan kaçınılması şeklinde yaşam tarzı değişiklikleri ve genel önlemler yeterli olabilmektedir. Orta ve ağır şiddette uyku apnesinde ise uyku esnasında CPAP dediğimiz devamlı pozitif havayolu basınç cihazları kullanılmaktadır. CPAP tedavisine aday hastalara ikinci gece yatışı yapılarak hastanın cihaza uyumu gözlenir, uygun cihaz ve maske seçimi yapılarak ve uygulanacak basınç aralıkları tayin edilir. Ayrıca havayolunda darlık yaratan patolojik durumlar KBB tarafından cerrahi olarak düzeltilir.

Ciddi tablolara sebebiyet verebilir

Uyku apnesinin uygun tedavisinin yapılmadığı durumlarda kontrol edilemeyen hipertansiyon başta olmak üzere birçok kalp damar hastalığına yatkınlık ortaya çıkar. Kalp ritm bozuklukları, koroner arter hastalığı, kalp krizi, kalp yetmezliği, inme hatta uykuda ani kalp durması şeklinde ciddi kardiyak sonuçlar ortaya çıkabilir. Hormonal dengesizlikler nedeniyle çeşitli cinsel işlev bozuklukları görülebilir. Gece yeterli ve dinlendirici bir şekilde uyuyamayan hastalarda ciddi unutkanlık, dikkat ve konsantrasyon güçlükleri ortaya çıkar ve bu durum iş veya trafik kazaları ile sonuçlanabilir. Sinirlilik ve depresyona eğilim artar. Çocuklarda ise gün içinde uyuklama, okul başarısında düşme ve gelişme geriliğine sebebiyet verir.

Tedavisi için geç kalmayın

Uyku apnesi çok önemli bir sağlık sorunu olmakla birlikte tanı ve tedavisinde ciddi gecikmeler yaşanan bir bozukluktur. Bu gecikmeler kişinin yaşam kalitesinde belirgin düşüşlere, ciddi özürlülüğe hatta ölüme sebebiyet verebildiği için yukarıda bahsedilen belirtileri taşıyan kişilerin vakit kaybetmeden uygun bir uyku merkezine başvurmaları oldukça önemlidir.