ACTH hormonu düşüklüğü veya yüksekliği bazı hastalıklara neden olmaktadır.

ACTH Nedir?

Vücudun metabolik olaylarının gerçekleştirilebilmesi için oldukça önemli olan hormonların her biri kendilerine özgü mekanizmalara ve görevlere sahiplerdir. Bu hormonlar arasında çok önemli olan hormonlardan biri ACTH hormonudur. ACTH hormonu hipofiz bezinden salgılanmaktadır.

Adrenokortikotropik hormonun kısaltması ACTH’dır.

ACTH hormonu vücutta bulunan kortizonun seviyesini dengede tutmaktır. Kortizol isimli hormon böbrek üstü bezlerinden salgılanmaktadır. Kortizol şeker ve tansiyonu dengede tutar. ACTH hormonu da bu kadar önemli görevi olan kortizol hormonunun kendisini dengede tutar.

ACTH Normal Değerleri Nedir?

ACTH hormonunun normal değerleri yaşa, cinsiyete göre değişmektedir. ACTH hormonu testi yapılan hastane ve laboratuvar şartlarına göre de normal değerler değişebilmektedir. Fakat genel olarak kabul görülen normal değerler ACTH hormonunda aşağıdaki gibidir:

Yetişkin kadınlarda ACTH değeri: 5 ila 27 pg/ml

Yetişkin erkeklerde ACTH değeri: 7 ila 50 pg/ml

Çocuklarda ACTH değeri: 7 ila28 pg/ml

Ergenlik döneminin sonlarında ACTH değeri: 2 ila 49 pg/ml

ACTH Yüksekliği Nedenleri

ACTH testi sonucunda ACTH değerinin yüksek olmasının nedenleri şu şekilde sıralanabilir:

- Doğuştan meydana gelen böbrek üstü bezlerindeki yetersizlik durumu

- Böbrek üstü bezlerinin kortizol miktarını yeteri kadar üretememesi (Addison hastalığı)

- Endokrin bezlerinden bir veya daha fazlasının normalden çok daha fazla çalışması durumu

- Endokrin bezlerinde tümör oluşumu

- Cushing sendromu (bir tümör olmaksızın hipofizdeki aşırı hormon üretimi)

- Ektopik Cushing hastalığı (nadirende olsa pankreas, akciğer, tiroid gibi organlardaki kanserin hormon üretimini arttırması)

ACTH Düşüklüğü Nedenleri

ACTH hormonunun düşük bir seviyede olması kortizol hormonunda artış meydana gelmesi ile oluşmaktadır. ACTH hormonu salgılanması, kortizol hormonunun üretimini de uyarmaktadır. ACTH hormonunun düşüklüğünün bazı nedenleri de şu şekilde sıralanmaktadır:

- Kullanılan bazı ilaçların hormonlarda oluşturduğu yan etkileri

- Hipofiz bezinin normalde daha az çalıştığı hastalıkların varlığı

- Hipofiz, hipotalamus veya böbrek üstü bezlerinde tümör oluşumu

- Hormon baskılayıcı ilaç kullanımı

- Hipofiz bezinin ameliyatları, hipofiz bezi radyoterapisi

- Hipofiz bezinin herhangi bir nedenle travmaya uğrayarak hasar görmesi

- Sepsis

- Hipotalamusta meydana gelen yaralanmalar, enfeksiyonlar veya hipotalamusta radyoterapi tedavisidir.