Diyabet Nedir?

Diyabet, insülin salınımı, insülin etkisi veya bu faktörlerin her ikisinde de bozukluk nedeniyle ortaya çıkan hiperglisemi ile karakterize kronik metabolik bir hastalıktır.

Diyabet Kendini Nasıl Gösterir?

Açlık kan şekeri 126 mg/dl veya üzerinde ise, herhangi bir saatte bakılan kan şekeri 200 mg/dl veya daha fazla ve beraberinde çok su içme, çok idrara çıkma veya açıklanamayan bir kilo kaybı varsa, 75 gr glukoz içerek yapılan şeker yüklemesinden 2 saat sonra kandaki şeker düzeyi 200 mg/dl veya daha fazla ise şeker hastalığı dediğimiz diyabetten ciddi şekilde şüphelenilmektedir.

Diyabetin Klinik Belirtileri

-Her zamankinden daha fazla susama ve su içme,
-Her zamankinden daha fazla acıkma ve yemek yeme,
-Çok sık idrar yapma,
-Gece sık olarak idrar yapma,
-Ciltte kuruma,
-Halsizlik, yorgunluk,
-Bulanık görme,
-Yaraların geç iyileşmesi,

Diyabetin Tipleri

1. Tip-I (İnsüline bağımlı olan)
2. 2. Tip-II (İnsüline bağımlı olmayan)

Tip- I Diyabet

Çok genç yaşlarda başlar. Bu tipte, pankreasta üretilen insülin miktarı çok düşüktür veya üretim tamamen durmuştur. Diyabetlerin % 10-20’sini oluşturmaktadır. Beta hücreleri hasar görmüştür. İnsülin üretimi tamamen durmuştur. Beta hücreleri organizmada yabancı olarak kabul edilir.

Tip-II Diyabet

Tip II Diyabet, yetişkin yaşlarda başlar. Burada insülin üretiminin eksikliğinden ziyade, üretilen insülin gerektiği şekilde etki gösterememektedir. Ayrıca yatkınlığı olan kişilerde, gebelikte üretilen bazı hormonlara ve metabolik yükteki artışa bağlı olarak gebelik sırasında ortaya çıkan ve Gestasyonel (gebelik) diyabet adı verilen bir diyabet çeşidi daha vardır. Bu tip diyabette, kan şekeri hamilelik sonrasında genellikle normale döner. Ancak bu kişilerin yaklaşık % 40’ında, sonraki 15 yıl içerisinde Tip-II diyabet gelişmektedir.

Tip-II Diyabetin Klinik Belirtileri

-Sık idrara çıkma,
-Ağız kuruluğu,
-Çok su içme,
-Açlık hissi,
-Cilt yaralarının geç iyileşmesi,
-Kuru ve kaşıntılı bir cilt,
-Sık sık enfeksiyon gelişmesi,
-Ellerde ve ayaklarda uyuşma, karıncalanma görülür. Ancak bu belirtiler zaman içinde yavaş yavaş ortaya çıkar.

Diyabetin Tanısı

Şeker hastalarının büyük bir kısmında uzun süreli kan şekeri yüksekliğine bağlı olarak, bazı ciddi komplikasyonlar ortaya çıkmaktadır. Bu komplikasyonlar, yaşam süresi ve kalitesini etkilediğinden, riskli bireylerin (şişmanlar ve ailesinde şeker hastalığı olanlar) taranarak, hastalığın erkenden teşhisi ve hastaların sıkı bir şekilde takibi büyük önem taşımaktadır. Diyabet gelecekteki komplikasyonları önceden bilinebilen ender hastalıklardan biridir. O nedenle, diyabetle başa çıkabilmenin temel ilkesi “önlemek tedavi etmekten kolaydır” şeklinde özetlenebilir. Diyabetin tanısında kullanılan genel yöntemler, idrar ve kanda yapılan çeşitli kimyasal testlerden ibarettir.

Diyabetin Nedenleri Nelerdir?

• Obezite (aşırı kilo),
• Ebeveynlerde diyabet öyküsünün bulunması,
• İleri yaş,
• Hareketsiz yaşam tarzı,
• Stres,
• Gebelik sırasında gestasyonel diyabet oluşumu ve normalden yüksek doğum ağırlıklı bebek dünyaya getirme.

Diyabet Tedavisi

Diyabet tedavisinde amaç kan şekeri ayarını sağlamak diğer bir ifade ile kan şekeri yükselmelerini ve kan şekeri düşmelerini önlemektir. Bu ayarın sağlanması komplikasyonların gelişimini önlemek veya gelişmiş komplikasyonların seyrini yavaşlatmak için son derece önemlidir. İyi bir diyabet kontrolü, kan şekeri seviyenizi mümkün olduğunca normale en yakın tutmak anlamına gelir.

Diyabet tedavisi, hastalığın türüne göre farklılık gösterir. Tip 1 diyabette insülin tedavisi ile birlikte tıbbi beslenme tedavisi titizlikle uygulanmalıdır. Hastanın diyeti doktor tarafından önerilen insülin dozu ve planına göre diyetisyen tarafından planlanır. Besinlerin içerdiği karbonhidrat miktarına göre insülin dozunun ayarlanabildiği karbonhidrat sayımı uygulaması ile birlikte Tip 1 diyabetli bireylerin hayatı oldukça kolaylaştırılabilmektedir. Tip 2 diyabetli bireylerde ise tedavi beslenme düzeninin sağlanmasının yanı sıra genellikle hücrelerin insülin hormonuna duyarlılığını artırmaya veya doğrudan insülin hormonu salınımını artırmaya yönelik oral antidiyabetik ilaçların kullanılmasını içerir.

Diyabet hastalığında dikkat edilmesi gerekenler ve önerilen tedavi ilkelerine uyulmadığı durumlarda kan şekerinin yüksek seviyelerde seyretmesi, başta nöropati (sinir harabiyeti), nefropati (böbreklerde hasar oluşumu) ve retinopati (göz retinasında hasar oluşumu) olmak üzere birçok sağlık sorununa yol açar. Bu nedenle diyabetli hastaların kontrollerini aksatmamaları çok önemlidir.