Sağlık Bakanlığı Toplum Bilimleri Kurulu Üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, covid-19 ile mücadele kapsamında, yaklaşan Kurban Bayramı'nda alınacak tedbirlere ilişkin açıklamalarda bulundu.

Çin'in Hubey eyaletine bağlı Vuhan kentinde Aralık 2019'da ortaya çıkan ve kısa sürede dünya geneline yayılan covid-19'un, hala etkisini sürdürdüğünü kaydeden İlhan, hastalığın toplum sağlığı açısından büyük risk taşıdığına işaret etti. İlhan, yoğun bir şekilde devam eden aşı ve ilaç çalışmalarından şu an için bir sonuç alınmadığını ve korunmak için mutlaka fiziksel temastan kaçınılması, maske takılması ve hijyen kurallarına uyulmasının tek seçenek olduğunun altını çizdi.

İlhan, kalabalık ortamlara girilmesinin vaka artışına yol açtığına dikkati çekerek, yaklaşan Kurban Bayramı'nda buna özen gösterilmesinin önemini vurguladı.

Bilim Kurulu olarak, vatandaşların Kurban Bayramı'na yönelik günlük hayatlarında uyguladıkları önlemin çok ötesinde bir tedbirin söz konusu olmadığını belirten İlhan, "Günlük yaşamda nasıl ki fiziksel mesafe, maske ve hijyene uyuyorsak bayramda da bunlara uyulmalı." dedi.

"Bayramdan ziyaretlerden kaçınılmalı"

Ziyaretlerin de risk açısından önemine değinen İlhan, şunları kaydetti:

"Bayramda olabildiğince ziyaretten kaçılınmalı, yüz yüze görüşmenin elbette ki yerini tutmasa da online sistemler üzerinden, sanal ortam üzerinden görüşülmesi tercih edilmeli.

Mutlaka ziyarete gidilmesi gerektiğinde ise ev içinde az kişinin olmasına özen gösterilmeli. Mevcut misafir gittikten sonra yeni misafir kabul edilmeli. Misafirliğe gidilmeden önce telefon açılmalı ve ona göre ziyaret planlanmalı. Ziyaretin kısası makbuldür. Ziyaretler kısa olmalı, 10-15 dakika ziyaret edilen evde kalınmalı, mesafe ve diğer kurallara uyulmalı. Kişiler arasında en az 2 metre olacak şekilde oturulmalı.

Ev müsaitse bahçe gibi açık alanda ya da balkonda ev sahibi ve misafir beraber olmalı. İçeri girildiğinde eller yıkanmalı ya da dezenfekte edilmeli. Oturulan odadaki camların açık kalmasına dikkat edilmeli, her misafir sonrası 15 dakika camların açık kalarak ortamın havalanması sağlanmalı ve yeni misafir bu süreden sonra kabul edilmeli. Bunların yanı sıra en iyisi, telefonla ve online ortamlarla görüşülmesi ve ziyarete gitmemek."

Tuvalet temizliğinin de çok büyük önem taşıdığını anlatan İlhan, dar alan olduğundan, virüsün ortamda kalma ihtimali daha yüksek olduğundan, her kullanımdan sonra buranın havalandırılması gerektiğini söyledi.

Bayram kapsamında ziyaret yapılması halinde ikramlardan da kaçınılması gerektiğini ifade eden İlhan, "Bunların hepsi zaman alıcı işler, oysa ki kısa süre aynı ortamda durulmalı, hatta durulmamalı. Bu nedenle bu bayram herkes kendi kavurmasını, tatlısını kendi evinde yemeli. Çünkü, bu ikramlar ziyaretin uzamasını sağlıyor. En güzel ikram şu an için kolonya." dedi.

"Şu an Türkiye genelinde bir kısıtlama düşünülmüyor"

Prof. Dr. İlhan, bayramda bir kısıtlama olup olmayacağına ilişkin, bu konuda il pandemi kurullarının tam yetkiye sahip olduklarını hatırlatarak, "Bir ilde, bir mahallede çok ciddi vaka varsa orası elbette karantinaya alınır. Her yeri, kendi özeliyle kıyaslamak gerekiyor. Oraların özelinde kısıtlama olabilir ama bu Kurban Bayramı'na özel bir durum değil, her zaman alınabilecek bir durum. Şu an bayram için Türkiye genelinde bir kısıtlama düşünülmüyor." diye konuştu.

Kurban yerlerine ve kurban eti tüketimine yönelik de değerlendirmede bulunan İlhan, sözlerine şöyle devam etti:

"Kurban yerlerindeki en büyük risk, kurbanı almaya gidildiğinde kesim için beklenilen sıra. Kurban alınmaya gidildiğinde maske, mesafe ve hijyen kuralına uyarak ve el sıkma pazarlığını yapmayarak dolaşıldığında, risk daha azalıyor. Burada da olabildiğince az zaman geçirilmeli, hızlı karar verilmeli.

Kurban kesimi sırasında da çok yakın temas oluyor. Burada sıraya ve fiziksel mesafeye çok dikkat edilmeli. Kesim sonrası parçalama işlemi yapıldıktan sonra uygun ambalajlama yapılarak ortamdan bir an önce ayrılmalı. Şu an için kurban etinden doğrudan bulaş söz konusu değil, buna yönelik kanıta dayalı bir bilgi yok. Ancak, kesme, parçalama ve kurbanı kesen kişide covid-19 söz konusu ise kurbanın üzerine öksürme ve aksırma olduysa ve alıcı da o bölgeye dokunur ve hijyene uymazsa risk söz konusudur. Covid-19'lu birinin temas ettiği çiğ ete dokunulur ve solunursa bir bulaş söz konusu olabilir. Bunun için de maske, mesafe ve hijyen kuralı ihmal edilmemeli."

Öte yandan kurban etinin tüketimine ilişkin olarak da İlhan, "Et eve getirildikten sonra sarılı olduğu poşet ters çevirilerek çöpe atılmalı, sonra dolaba koyularak saklanmalı ve pişirilerek tüketilmeli." dedi.