KTÜ Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ve Tüberküloz Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Tevfik Özlü, özellikle bebek ve çocuklar ile yaşlı ve müzmin bir hastalığı olan erişkinlerde,zatürrenin hem daha sık görüldüğünü hem de ağır ve ölümcül seyredebildiğini söyledi

Özlü, yaptığı açıklamada; zatürrenin, akciğer dokusunun iltihaplanması olduğunu belirterek, "Asıl olarak bakteriler, virüsler, parazitler ve mantarlar gibi mikroorganizmalara bağlı olarak meydana gelir. Daha nadiren fiziksel ve kimyasal ajanların neden olduğu zatürrelere rastlanabilmektedir" dedi.

Yükselmiş hayat standartları, yaygın aşılama çalışmaları, modern teknolojinin ürettiği teşhis ve tedavi yöntemleri, etkin antibiyotikler, gelişmiş yoğun bakım ve destek tedavilerine rağmen birçok enfeksiyon hastalığının aksine zatürrelerin görülme sıklığı ve zatürreden ölümlerin giderek arttığına işaret eden Özlü, "İngiltere ve ABD'de ölüm sebepleri arasında 6. sırayı, enfeksiyonlardan ölümler arasında ise ilk sırayı almaktadır. Dünyada her yıl 12 milyon çocuk zatürreden ölmektedir. Ülkemizde hastane ölümlerinin beşinci, bulaşıcı hastalıklara bağlı ölümlerin ise ilk sebebidir. Türkiye'de 0-11 ay grubu bebek ölümlerinin yaklaşık yarısından zatürre sorumludur" diye konuştu.

Zatürrenin bazen üşüme, titreme, yüksek ateş, öksürük, kirli, iltihaplı balgam çıkarma ve yan ağrısıyla ani olarak ortaya çıktığını ifade eden Özlü, şöyle devam etti:

"Bazılarında ise sinsi bir başlangıç söz konusudur. Birkaç gün devam eden iştahsızlık, halsizlik, eklem ve kas ağrılarını takiben kuru öksürük, ateş yükselmesi, bulantı, kusma ve baş ağrısı gibi belirtiler görülebilir. Ağır olgularda, solunum sıkıntısı, morarma ve bilinç bulanıklığı gelişebilir. Ateşi olan bebeklerde, hızlı soluk alıp verme ile solunum sıkıntısının varlığı, zatürreyi düşündürmelidir."

Özellikle bebek ve çocuklar ile yaşlılarda zatürrenin hem daha sık görüldüğünü hem de ağır ve ölümcül seyredebildiğini kaydeden Özlü; şeker, kalp, akciğer, böbrek, beyin, kas ve bazı kan hastalıkları gibi müzmin bir rahatsızlığı olanlar ile bağışıklık sistemi baskılanmış kişilerin, zatürre bakımından risk grubunda olduğunu söyledi.

GRİBE DİKKAT

Grip salgınlarının zatürre oluşumuna zemin hazırladığına dikkati çeken Özlü, şunları söyledi: "Gripten ölümlerin asıl sebebi, grip sonrasında gelişen zatürredir. Alkol ve sigara kullananlarda, yapay solunum cihazına bağlanıp yoğun bakım ünitelerinde tedavi gören hastalarda ve uzamış ameliyatlar sonunda zatürre gelişme sıklığı artmaktadır. Çocuklarda ise; erken doğum, düşük doğum ağırlığı, anne sütünden mahrumiyet, yetersiz aşılama, dengesiz beslenme, kötü hayat şartları ve düşük sosyoekonomik durum ve annenin eğitimsizliği gibi faktörler zatürreye yakalanmayı kolaylaştırmaktadır." Zatürrenin bazen grip, soğuk algınlığı ve bronşit gibi hastalıklarla karıştırılabileceğini ifade eden Özlü, "Bu gibi hastalarda, ateşin üşüme, titremeyle yükselmesi ve 39-40 dereceye kadar çıkması, hastanın genel durumunun bozulması, hastalığın ağır seyredip uzun sürmesi, koyu renkli, kanlı balgam ve göğüs ağrısının eşlik etmesi durumunda, mutlaka zatürre ihtimali dikkate alınarak hasta araştırılmalıdır" dedi.

TEDAVİ VE KORUNMA YOLLARI

Prof. Dr. Özlü, zatürre hastalarının gecikmeden hekime başvurmalarının çok önemli olduğunu vurgulayarak, "Çünkü erken teşhis konulup, gecikmeden tedaviye başlanılmasıyla ölümler azalmaktadır. Zatürre, kolay teşhis edilebilen bir hastalıktır" diye konuştu.

Zatürreden korunmak için sigara, alkol ve ilaç bağımlılığının kontrol altına alınması, kronik hastalığı olanların, hastalıklarının tedavisi için verilen ilaç, perhiz gibi önerilere uymaları ve yıllık grip aşılarını yaptırmaları gerektiğini belirten Özlü, şunları kaydetti:

"Dengeli beslenme, stresten uzak düzenli hayat, hijyen ve çevre şartlarının iyileştirilmesi, diğer önerilen yaklaşımlardır. Soğuk algınlığı, grip bronşit gibi hastalıkları takiben zatürre salgınları ortaya çıkabildiğinden, bu tür solunum yolu hastalıkları ihmal edilmeksizin uygun şekilde tedavi ve takip edilmelidir. Özellikle bebekler ve yaşlılarda tüm ufak tefek şikâyetler bile önemsenmeli ve hekime başvurmakta gecikilmemelidir. Çocuklar standart aşı takvimine uygun şekilde aşılanmalıdır. Bebekler, mutlaka anne sütüyle beslenmeli ve evde sigara dumanına maruz kalmaları önlenmelidir."